प्रधानमन्त्रीकै समन्वयमा भ्रष्टाचार महत

प्रधानमन्त्रीकै समन्वयमा भ्रष्टाचार महत
नेपाल्ाी कांग्रेसका नेता रामशरण महतल्ो शिविरमै नभएका ल्ाडाकुको नाममा माओवादील्ो राज्य कोषबाट ठूल्ो रकम ल्ागेर भ्रष्टाचार गरेको आरोप ल्ागाएका छन । उनल्ो एक अन्तर्वार्तामा प्रधान मन्त्री बाबुराम भट्टराईकै समन्वयमा माओवादील्ो भ्रष्टाचार गरेको आरोपसमेत ल्ागाए ।
वर्गीकरण प्रकि्रयामा शिविर घुम्दा कस्तो अनुभव रह्यो
सबै पक्षको उत्साहनजनक सहभागिता रह्यो । माओवादी सेना प्रहरी सचिवाल्ाय कर्मचारीको सहयोगले सोचेकै अवधिमा सकियो ।
ल्ाडाकुल्ो स्वेच्छाल्ो निर्णय गर्न पाउन
माओवादीले दबाब दिएर समायोजनको विकल्प छान्न ल्ागाएको पाइयो । प्रत्येक ल्ाडाकुल्ााई स्वेच्छाल्ो विकल्प छान्न दिने नीति भए पनि कमान्डरको दबाब र राजनीतिक ल्ााइन स्पष्ट देखिन्थ्यो ।
अनुचित दबाबमा निर्णय ल्ािन बाध्य भए
कतिपय ल्ाडाकुल्ो मल्ााई भेटेरै वा टेल्ािफोनमा गुनासो गरेका छन्। । म स्वैच्छिक अवकाशमा जान चाहन्थेँ तर कमान्डरल्ो समायोजन रोज्न ल्ागाए म फेरि अवकाशमै जान चाहन्छु भन्ने धेरै फोन अझै आइरहेका छन्। ।
अझै केही उपचार छ
सेनाको समायोजन फाइनल्ा नभएसम्म रोजाइ बदल्ने छुट रहन्छ । कतिपयल्ो अहिल्ो समायोजन रोजे पनि पछि प्याकेज ल्ािएर बाहिर जान सक्छन्। ।
दबाब दिँदा कस्तो तरिका अपनाएको पाइयो
के प्रष्ट देखियो भने वैद्य पक्षल्ो सेनामा नजानू स्वैच्छिक बिदाइको विकल्प रोज्नू भन्ने ल्ााइन दिएपछि प्रचण्ड पक्षल्ो समायोजनमा जानू भन्ने आदेश दियो । समायोजन रोज्ने संख्या सकेसम्म बढी देखाउने होड चल्यो । त्यसैल्ो भोल्ाि सेनाको मापदण्ड नपुग्ने धेरै व्यक्ति जानाजान समायोजनमा आएको देखियो । उनीहरुको आन्तरिक गुटबन्दील्ो पनि समायोजनको संख्या धेरै देखियो ।

वर्गीकरण उपल्ाब्धिपूर्ण भयो कि भएन त
समायोजन शान्ति प्रकि्रयाको महत्वपूर्ण खुट्किल्ााे हो । ल्ाडाकु समायोजन र पुनस्र्थापनापछि मात्र माओवादी नागरिक पार्टी हुनसक्छ । उनीहरु हतियारविहीन हुने प्रकि्रया भएकाल्ो यो महत्वपूर्ण उपल्ाव्धि हो ।
कहिल्ोसम्म यी ल्ाडाकु सेना हुन्छन्ा
चाँडै प्रकि्रया सुरु हुन्छ । हामील्ो चाँडोभन्दा चाँडो प्रकि्रया सुरु गर्नुस्ा भनेर सेनाल्ाई आग्रह गरेका छौ ं। सेनामा जान्छु भन्नेको ६ हजार ५ सयको सीमाभित्र बसेर योग्यता जाँच्ने प्रकि्रया एकदुई महिनामै सकिएल्ाा ।
माओवादी नेताल्ो ६ हजार ५ सयबाट बढाउने अभिव्यक्ति दिएका छन्ा िन
यो राजनीतिक उपभोगका ल्ाागि व्यक्त गरेको विचार हो । उहाँहरुल्ााई थाहा छ समायोजनमा जान चाहने सबै योग्य छैनन्ा् स्वेच्छाल्ो सबैल्ो सेनामा दर्ता गराएका छैनन्ा सेनाल्ो भोल्ाि उनीहरुल्ााई फ्याँक्छ । मेरो विचारमा अन्त्यमा पाँच छ हजारभन्दा बढी योग्य रहँदैनन्।् ।

वर्गीकरण क्रममा ३ हजार अनुपस्थित देखियो भन्ने सनसनीपूर्ण तथ्यांक तपाईंहरुकै हो
ल्ाडाकुको मामल्ामा माओवादी इमान्दार छैन अनमिनको प्रमाणीकरण कच्चा छ उसल्ो राम्ररी जिम्मेवारी पुरा गरेन भन्ने पुष्टि भएको छ । तीन हजारको मात्र के कुरा शिविरमा दर्ता भएर बाहिरिएपछि अहिल्ो वर्गीकरणमा मात्र फर्किएका ४ हजार छन्। हामील्ो १२ हजारभन्दा बढी छैनन्ा् भनेर जुन भन्दै आएका थियौं त्यो सही साबित भएको छ । हामील्ो भन्दै आएको अनमिनको विवादास्पद भूमिका पुष्टि गरेको छ ।
अब के हुन्छ
शिविरमै नभएका ल्ाडाकुको नाममा माओवादील्ो राज्य कोषबाट ठूल्ो रकम ल्ागेको विषयल्ााई हामी राजनीतिक र कानुनी मुद्दा बनाउँछौ । सरकारको ढुकुटीबाट आएको रकम किर्ते बुझेको स्पष्ट नै भयो । यद्यपि यही मुद्दा उठाएर हामी शान्ति प्रकि्रया डिरेल्ा गर्ने पक्षमा छैनौ ।
कानुनी रुपमा कसरी उठाउन मिल्छ
अन्य केसमा नक्कल्ाी सही गरेर सरकारी ढुकुटीको पैसा ल्ािदा कानुनल्ो के गर्छ त्यही हुन्छ ।
माओवादी ल्ाडाकु तपाईंसमेत सदस्य रहेको विशेष समिति मातहत आएको वर्ष दिन नाघिसक्यो। त्यसयता नक्कल्ाी सहीका भरमा गएको करोडौं रकममा यहाँ पनि जवाफदेही हुनु पर्दैन
विशेष समितिको हुति छैन । दाँतै नभएको विशेष समितिल्ो के गर्ने नियन्त्रणमा छ भन्ने घोषणामात्र हो । शिविर ल्ाडाकुको नियन्त्रणमै छ । हाम्रा सरकारी कर्मचारी निरीह छन्। अनमिन रहँदा पनि यस्तै थियो ।
ल्ाडाकुको सुविधाप्रति असाध्यै आल्ााेचक तपाईंहरु र एमाल्ो रहेको विशेष समिति कसरी थोते भयो
शिविर सरकारको नियन्त्रणम भए कुनै पनि निर्णय कार्यान्वयन गर्न सक्ने अवस्था भए बेग्ल्ौ हुन्थ्यो । म अर्थमन्त्री हुँदा सात महिनासम्म ल्ाडाकुको भत्ता रोकेको थिएँ । सेनाल्ााई व्यवहारिक रुपमा सेना वा प्रहरी नियन्त्रणमा ल्याउन सक्नुपथ्र्याे । सेना ल्ाडाकु नियन्त्रणमा हुने सरकारल्ो खुरुखुरु भत्ता दिइरहने । सरकारल्ो भत्ता बढाउँदै गयो । मैल्ो आपत्ति गरे बाबुरामल्ो अर्थमन्त्री हुँदा ३ देखि ५ हजार र्पुयाएको भत्ता प्रधानमन्त्री भएपछि ६ हजार ५ सय र्पुयाएँ। समितिल्ो केही गर्न सकेन ।

गायब ल्ाडाकुको भत्ताको विषय धेरै उठाए शान्ति प्रकि्रया बिग्रन्छ भनी प्रधानमन्त्री भनिरहनुभएको छ िन
शान्ति प्रकि्रया अगाडि बढ्दा यी मुद्दा सामसुम भएर जान्छन्ा् भन्ने हैन । दुवै मुद्दा साथसाथै उठ्छन्। ठूल्ााे संख्यामा ल्ाडाकुको नाम र उमेर मिल्दैन ।
शिविरमा रहेका घाइते अपांग ल्ाडाकुका ल्ाागि चित्तबुझ्दो प्याकेज हुनुपर्छ भन्ने माग कसरी सम्बोधन हुन्छ
उनीहरुल्ो पुनस्र्थापना प्याकेज रोज्दा सजिल्ो हुन्थ्यो । उनीहरुको शारिरीक अस्वस्थता हेरेर सीप दिइन्थ्यो । शारिरीक रुपल्ो अपांग माओवादीपीडित धेरै छन्। उनीहरुल्ो केही पाएका छैनन्। अपांगताको कुरा गर्दा शिविरबाहिरको समस्या पनि हेनुपर्छ ।
बाबुराम भट्टराई सरकारको सयदिने कार्यकाल्ाको मूल्यांकन कसरी गर्नुहुन्छण्ण्ण्
इतिहासमा यति बदनाम र असक्षम सरकार मैल्ो कहिल्यै देखेको थिइनँ ।
किन त्यस्तो भयो
अहिल्ो अखबारका समाचार हेरेमात्र पुग्छ । मन्त्रिपरिषद्का निर्णय हेर्दा राष्ट्रको ढुकुटीबाट कार्यकर्ताको भरणपोषण र हित कसरी हुन सक्छ भन्ने ध्याउन्न मात्र राखिएको छ । व्यक्तिगत ल्ाभल्ााई हेरेर निर्णय भएका छन्। ।

कहाँ के भयो र
भ्रष्टाचारका कथाहरु हेर्नुस्। प्रहरीजस्तो संवेदनशील्ा निकायमा आतंक छ । सशस्त्र प्रहरी डिस्टर्ब भएको छ । िसंचाइँमन्त्रीको सरुवा वनको कथा र उद्योगमन्त्रील्ो गरेका नियुक्ति हेर्नुस्ा भौतिक योजना मन्त्राल्ायल्ाई हेर्नुस्ा मुल्ाुकमा व्रम्हल्ाुटको अभियान नै चल्ोको छ । यस्ता खुल्ोआम भ्रष्टाचारमा प्रधानमन्त्री निरीह भएर बसेका छन्। ।
प्रधानमन्त्रील्ो त सत्ता गठबन्धनको बाध्यताल्ो आँखा चिम्ल्ािनुपरेको बताइसक्नुभएको छ िन
माओवादी मन्त्रीहरु नै हेर्नुस्ा न त विद्युत प्राधिकरण के भइरहेको छ सबैल्ो जानेकै छन्। अर्थ मन्त्राल्ायमा भएका सरुवा हेर्नुस्ा छानिछानी एक सय एक सहसचिव पाइनेमा कमजोर भित्रायाइएको छ । अर्थका अनुभवील्ााई क्रमशः फ्याँकिदैछ । कृषि विकास बैंकको नियुक्ति हेर्नुस्ा युवा स्वरोजगार कोषकै कुरा गरौं । शिक्षा मन्त्राल्ायमा भएका फेरबदल्ाल्ो आतंकित बनाएको छ ।

प्रधानमन्त्री तथा उपप्रधानमन्त्रील्ो भ्रष्टाचारप्रति शून्य सहनशील्ाता र सुशासनको नारा घन्काइरहनुभएकै छ त
शून्य सहनशील्ाता हैन पूर्ण सहनशील्ाता छ अहिल्ो उहाँहरुल्ो भ्रष्टाचारमा पूरा समर्थन र समन्वय पनि गरिरहनुभएको छ ।
प्रधानमन्त्री आफू त मितव्ययी हुनुहुन्छ हैन
ती सबै देखाउने दाँत मात्रै हो । जनताल्ो असल्ाी दाँत सबै देखिसकेपछि देखाउने दाँतको के अर्थ उहाँल्ो मितव्ययीताको जामा ल्ागाउने प्रयास गर्नुभएको हो । निर्वस्त्र भइसक्नुभएको छ । मिडियाल्ो उहाँल्ााई शिखरमा र्पुयाइदियो । अहिल्ो सरकारका कर्तुत र कुशासन भण्डाफोर गरेर सही ठाउँमा ल्याउने प्रयास गरेको छ ।
प्रधानमन्त्री सत्ता गठबन्धन टिकाउन निरीह हुनुहुन्न र
हाल्ाका वर्षमा उहाँको सरकार जस्तो सुरक्षित सरकार अर्काे छैन । यसअघिका सरकार गठन हुनेबित्तिकै ढाल्ने खेल्ा सुरु हुन्थ्यो । अहिल्ो बाबुरामको सरकार ढाल्न कोही ल्ाागेको छैन । हाम्रो सभापति सुशील्ा कोइराल्ाा र हामील्ो पटकपटक भनेका छौं तपाईं भ्रष्टाचार रोक्न दृढ हुनुस्ा हामी अहिल्ो तपाईंको सरकारको खिल्ाफमा छैनौ । त्यसकारण कुनै एउटा घटकल्ो तस्राउँदैमा सरकार ढल्दैन । त्यो उहाँल्ो पनि बुझ्नुभएको छ । उहाँ आँखा चिम्ल्ािन बाध्य हुनुहुन्छ भन्ने तर्क वास्तविक होइन । हामीमात्र हैन एमाल्ोल्ो पनि भ्रष्टाचारको मामिल्ामा कठोर हुनुस्ा भनेको छ । त्यसैल्ो उहाँल्ो कसैल्ााई दोष दिन पाउनुहुन्न । बाबुराम आफैं निरीह हुनुहुन्छ ।
प्रधानमन्त्रील्ो छोटो अवधिमै शान्ति र संविधानमा उल्लेख्य प्रगति गर्नुभयो िन
कसैल्ााई पनि भ्रम नपरोस्ा शान्ति र संविधानको मामिल्ाामा दल्ाहरुको भूमिका प्रमुख हुन्छ । त्यसको जस वा अपजस प्रधामन्त्रील्ााई जाँदैन । शासन व्यवस्थाको गुण र दोष मात्रै प्रधानमन्त्रीको भागमा पर्छ । शान्ति र संविधानमा भएको प्रगतिमा बरु प्रचण्डल्ााई जस जान्छ कुशासनको जिम्मा बाबुरामल्ो बोक्नुपर्छ । यी दुई मुद्दाल्ााई मिसमास पारेर प्रधानमन्त्रील्ो भ्रम सिर्जना गर्न पाउनुहुन्न ।
प्रस्तुती किरण भण्डारी नागरिक अनलाईन बाट